Παραθετικά Επιθέτων (βαθμοί επιθέτων)

Οι βαθμοί του επιθέτου είναι τρεις: ο θετικός, ο συγκριτικός και ο υπερθετικός. Ο συγκριτικός και ο υπερθετικός βαθμός ενός επιθέτου ονομάζονται παραθετικά του επιθέτου.

 

Θετικός Βαθμός Επιθέτων

Ο Γιάννης είναι ψηλός.

Το επίθετο «ψηλός» φανερώνει ότι...

ο Γιάννης έχει απλώς μια ιδιότητα, ένα χαρακτηριστικό γνώρισμα (το ύψος), χωρίς να γίνεται σύγκριση με άλλο πρόσωπο.

Συγκριτικός Βαθμός Επιθέτων

Ο Γιάννης είναι ψηλότερος (ή πιο ψηλός) από τον Κώστα.

Το επίθετο «ψηλότερος (ή πιο ψηλός)» φανερώνει ότι ο Γιάννης έχει το γνώρισμα ή την ιδιότητα του ύψους σε μεγαλύτερο βαθμό από τον Κώστα. Όταν λοιπόν συγκρίνονται δύο ουσιαστικά και το επίθετο φανερώνει ότι το ένα από αυτά έχει μια ιδιότητα σε μεγαλύτερο βαθμό από το άλλο, λέγεται επίθετο συγκριτικού βαθμού.

Για να συγκρίνουμε λοιπόν δύο ουσιαστικά υπάρχουν δύο τρόποι:

1ος  τρόπος:

Προσθέτουμε στο επίθετο την κατάληξη -ότερος, -ότερη, ότερο ή -ύτερος, -ύτερη, -ύτερο και βάζουμε δίπλα του τη λέξη «από». Π.χ.:  

Ο Κωνσταντίνος είναι μεγαλύτερος από τον Τάσο.
Η Ερμιόνη είναι ψηλότερη από τη Σοφία.
Το παιχνίδι μου είναι μεγαλύτερο από του αδερφού μου.
2ος τρόπος:

Χρησιμοποιούμε το επίθετο όπως είναι, χωρίς να το αλλάξουμε, αλλά πριν από αυτό βάζουμε το επίρρημα «πιο». Π.χ.:

Ο Κωνσταντίνος είναι πιο μεγάλος από τον Τάσο.
Η Ερμιόνη είναι πιο ψηλή από τη Σοφία.
Το παιχνίδι μου είναι πιο μεγάλο από του αδερφού μου.

Υπερθετικός Βαθμός Επιθέτων

Ο Γιάννης είναι ο ψηλότερος (ή ο πιο ψηλός) από τους φίλους του. / Ο Γιάννης είναι ψηλότατος.

Οι τύποι «ο ψηλότερος (ή ο πιο ψηλός)», «ψηλότατος» φανερώνουν ότι ο Γιάννης έχει μια ιδιότητα, το ύψος, σε πολύ μεγάλο βαθμό ή στο μεγαλύτερο βαθμό σε σχέση με τους φίλους του. Όταν λοιπόν το επίθετο φανερώνει ότι ένα ουσιαστικό έχει ένα γνώρισμα στον πιο μεγάλο βαθμό, λέγεται επίθετο υπερθετικού βαθμού.

Ο υπερθετικός μπορεί να σχηματιστεί με δύο τρόπους: μονολεκτικά (δηλαδή με μία λέξη) ή περιφραστικά (δηλαδή με περισσότερες από μια λέξεις)

1ος  τρόπος:

Μονολεκτικά: Προσθέτουμε στο θέμα του θετικού βαθμού τις καταλήξεις:

-ότατος, -ότατη, -ότατο (στα επίθετα σε -ος)
πχ: ωραιότατος, ωραιότατη, ωραιότατο
φρεσκότατος, φρεσκότατη, φρεσκότατο

-ύτατος, -ύτατη, -ύτατο (στα επίθετα σε -ύς)
πχ: βαρύτερος, βαρύτερη. βαρύτατο
φαρδύτατος, φαρδύτατη, φαρδύτατο

-έστατος, έστατη, -έστατο (στα επίθετα σε -ης)
πχ: υγιέστατος, υγιέστατη, υγιέστατο
επιεικέστατος, επιεικέστατη, επιεικέστατο

2ος  τρόπος:

Περιφραστικά: Βάζουμε το άρθρο ο, η, το μπροστά από το μονολεκτικό ή περιφραστικό συγκριτικό.  πχ: ο μικρότερος ή ο πιο μικρός
ζωηρότερες ή οι πιο ζωηρές

 

Σχηματισμός παραθετικών

Θετικός	Συγκριτικός	Υπερθετικός
ωραίος	ωραιότερος	ωραιότατος
	πιο ωραίος	ο ωραιότερος
		ο πιο ωραίος
βαθύς	βαθύτερος	βαθύτατος
	πιο βαθύς	ο βαθύτερος
		ο πιο βαθύς
σαφής	σαφέστερος	σαφέστατος
	πιο σαφής	ο σαφέστερος