Στην ενότητα αυτή θα ασχοληθούμε με τις Συντομογραφίες-Αρκτικόλεξα, τις Ελλειπτικές προτάσεις και τα Παραθετικά των επιθέτων (βαθμοί επιθέτων)
Συντομογραφίες - Αρτικόλεξα
Συντομογραφία είναι η γραφή λέξεων ή φράσεων σε...
μικρότερη μορφή, παραλείποντας τμήματος ή τμημάτων των λέξεων χάριν συντομίας και οικονομίας χώρου.
μικρότερη μορφή, παραλείποντας τμήματος ή τμημάτων των λέξεων χάριν συντομίας και οικονομίας χώρου.
Παράδειγματα:
π.χ. = παραδείγματος χάρη
βλ. = βλέπε
σελ. = σελίδα
Αρκτικόλεξα (ακρωνύμια) είναι οι συντομογραφίες που σχηματίζονται από τα αρχικά γράμματα φράσεων, οι οποίες συνήθως δηλώνουν ονομασίες συλλόγων, οργανισμών, πολιτικών κομμάτων.
Τα αρκτικόλεξα γράφονται με κεφαλαία και χωρίς τελεία ανάμεσα τους, εκτός αν μια λέξη αποδίδεται με δύο γράμματα στο αρκτικόλεξο.
π.χ.
ΔΕΗ : ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΥ
ΔΕΗ : ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΥ
ΕΛ.ΤΑ : ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΤΑΧΥΔΡΟΜΕΙΑ
ΟΗΕ : Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών
ΝΕΤ : Νέα Ελληνική Τηλεόραση
ΕΜΥ : Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία
ΝΕΤ : Νέα Ελληνική Τηλεόραση
ΕΜΥ : Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία
Ελλειπτικές προτάσεις
Ελλειπτικές ονομάζονται οι προτάσεις που τους λείπουν ένας ή περισσότεροι κύριοι όροι (υποκείμενο, ρήμα, κατηγορούμενο), επειδή εννοούνται εύκολα από τα συμφραζόμενα.
Καθημερινά χρησιμοποιούμε στο λόγο μας τις ελλειπτικές προτάσεις διότι πολλά εννοούνται εύκολα από τα συμφραζόμενα και δεν είναι αναγκαίο να αναφέρονται ή να επαναλαβμάνονται.
π.χ.
- Δεν ξέρω. (ενν. εγώ)
- Λοιπόν, έτοιμος; (ενν. είσαι)
- Εσύ είσαι πλούσιος εγώ δεν είμαι. (ενν. πλούσιος)
- Άλλος για Χίο τράβηξε, άλλος (ενν. τράβηξε) για Μυτιλήνη.
ΝΑ ΕΝΑΣ ΔΙΑΛΟΓΟΣ :
-Καλησπέρα. (Εύχομαι σε σένα «καλησπέρα»)
-Καλησπέρα. (Κι εγώ εύχομαι σε σένα «καλησπέρα»)
-Προς τα πού; (Προς τα πού πηγαίνεις;)
-Προς τα εκεί. (Πηγαίνω προς τα εκεί)
-Έρχεσαι; (Ερχεσαι μαζί μου προς τα εκεί)
ΠΑΡΑΘΕΤΙΚΑ ΕΠΙΘΕΤΩΝ
(βαθμοί επιθέτων)
Οι βαθμοί του επιθέτου είναι τρεις: ο θετικός, ο συγκριτικός και ο υπερθετικός. Ο συγκριτικός και ο υπερθετικός βαθμός ενός επιθέτου ονομάζονται παραθετικά του επιθέτου.
- Θετικός Βαθμός Επιθέτων
Ο Γιάννης είναι ψηλός.
Το επίθετο «ψηλός» φανερώνει ότι ο Γιάννης έχει απλώς μια ιδιότητα, ένα χαρακτηριστικό γνώρισμα (το ύψος), χωρίς να γίνεται σύγκριση με άλλο πρόσωπο.
- Συγκριτικός Βαθμός Επιθέτων
Ο Γιάννης είναι ψηλότερος (ή πιο ψηλός) από τον Κώστα.
Το επίθετο «ψηλότερος (ή πιο ψηλός)» φανερώνει ότι ο Γιάννης έχει το γνώρισμα ή την ιδιότητα του ύψους σε μεγαλύτερο βαθμό από τον Κώστα. Όταν λοιπόν συγκρίνονται δύο ουσιαστικά και το επίθετο φανερώνει ότι το ένα από αυτά έχει μια ιδιότητα σε μεγαλύτερο βαθμό από το άλλο, λέγεται επίθετο συγκριτικού βαθμού.
Για να συγκρίνουμε λοιπόν δύο ουσιαστικά υπάρχουν δύο τρόποι:
1ος τρόπος:
Προσθέτουμε στο επίθετο την κατάληξη -ότερος, -ότερη, ότερο ή -ύτερος, -ύτερη, -ύτερο και βάζουμε δίπλα του τη λέξη «από». Π.χ.:
Ο Κωνσταντίνος είναι μεγαλύτερος από τον Τάσο.
Η Ερμιόνη είναι ψηλότερη από τη Σοφία.
Το παιχνίδι μου είναι μεγαλύτερο από του αδερφού μου.
Η Ερμιόνη είναι ψηλότερη από τη Σοφία.
Το παιχνίδι μου είναι μεγαλύτερο από του αδερφού μου.
2ος τρόπος:
Χρησιμοποιούμε το επίθετο όπως είναι, χωρίς να το αλλάξουμε, αλλά πριν από αυτό βάζουμε το επίρρημα «πιο». Π.χ.:
Ο Κωνσταντίνος είναι πιο μεγάλος από τον Τάσο.
Η Ερμιόνη είναι πιο ψηλή από τη Σοφία.
Το παιχνίδι μου είναι πιο μεγάλο από του αδερφού μου.
Η Ερμιόνη είναι πιο ψηλή από τη Σοφία.
Το παιχνίδι μου είναι πιο μεγάλο από του αδερφού μου.
- Υπερθετικός Βαθμός Επιθέτων
Ο Γιάννης είναι ο ψηλότερος (ή ο πιο ψηλός) από τους φίλους του. / Ο Γιάννης είναι ψηλότατος.
Οι τύποι «ο ψηλότερος (ή ο πιο ψηλός)», «ψηλότατος» φανερώνουν ότι ο Γιάννης έχει μια ιδιότητα, το ύψος, σε πολύ μεγάλο βαθμό ή στο μεγαλύτερο βαθμό σε σχέση με τους φίλους του. Όταν λοιπόν το επίθετο φανερώνει ότι ένα ουσιαστικό έχει ένα γνώρισμα στον πιο μεγάλο βαθμό, λέγεται επίθετο υπερθετικού βαθμού.
Ο υπερθετικός μπορεί να σχηματιστεί με δύο τρόπους: μονολεκτικά (δηλαδή με μία λέξη) ήπεριφραστικά (δηλαδή με περισσότερες από μια λέξεις)
1ος τρόπος:
Μονολεκτικά: Προσθέτουμε στο θέμα του θετικού βαθμού τις καταλήξεις:
-ότατος, -ότατη, -ότατο (στα επίθετα σε -ος)
πχ: ωραιότατος, ωραιότατη, ωραιότατο
φρεσκότατος, φρεσκότατη, φρεσκότατο
πχ: ωραιότατος, ωραιότατη, ωραιότατο
φρεσκότατος, φρεσκότατη, φρεσκότατο
-ύτατος, -ύτατη, -ύτατο (στα επίθετα σε -ύς)
πχ: βαρύτερος, βαρύτερη. βαρύτατο
φαρδύτατος, φαρδύτατη, φαρδύτατο
πχ: βαρύτερος, βαρύτερη. βαρύτατο
φαρδύτατος, φαρδύτατη, φαρδύτατο
-έστατος, έστατη, -έστατο (στα επίθετα σε -ης)
πχ: υγιέστατος, υγιέστατη, υγιέστατο
επιεικέστατος, επιεικέστατη, επιεικέστατο
πχ: υγιέστατος, υγιέστατη, υγιέστατο
επιεικέστατος, επιεικέστατη, επιεικέστατο
Περιφραστικά: Βάζουμε το άρθρο ο, η, το μπροστά από το μονολεκτικό ή περιφραστικό συγκριτικό.
πχ: ο μικρότερος ή ο πιο μικρός
ζωηρότερες ή οι πιο ζωηρές
ζωηρότερες ή οι πιο ζωηρές
Σχηματισμός παραθετικών
Θετικός
|
Συγκριτικός
|
Υπερθετικός
|
ωραίος
|
ωραιότερος
|
ωραιότατος
|
πιο ωραίος
|
ο ωραιότερος
| |
ο πιο ωραίος
| ||
βαθύς
|
βαθύτερος
|
βαθύτατος
|
πιο βαθύς
|
ο βαθύτερος
| |
ο πιο βαθύς
| ||
σαφής
|
σαφέστερος
|
σαφέστατος
|
πιο σαφής
|
ο σαφέστερος
| |