Φτιάξε μου έναν σιδερένιο άνθρωπο

Πηγή: Ελληνικός πολιτισμός

Πηγή: Μαθητοχώρα

Άρθρα

Μπροστά από τα ονόματα (ουσιαστικά και επίθετα) μπαίνουν συνήθως κάποιες μικρές κλιτές λέξεις, που λέγονται άρθρα. Τα άρθρα διακρίνονται σε δύο είδη:

• Τα οριστικά άρθρα
• Τα αόριστα άρθρα

Αόριστα Άρθρα

Οι λέξεις που μπαίνουν μπροστά από τα ονόματα και δεν ορίζουν κάτι συγκεκριμένο, δηλαδή κάποιο πρόσωπο, ζώο ή πράγμα, αλλά φανερώνουν κάτι αόριστο και γενικό λέγονται αόριστα άρθρα. Τα αόριστα άρθρα είναι τα εξής: ένας, μία, ένα. 

Π.χ.:

Ήρθε ένας κύριος και σε ζήτησε. 
Είδα μια όμορφη μπλούζα. 
Ζω σε ένα μικρό σπίτι.

Κλίση αόριστου άρθρου

  

Πτώσεις	Ενικός Αριθμός
Ονομαστική	ένας	μια	ένα
Γενική	ενός	μιας	ενός
Αιτιατική	έναν	μια	ένα
Κλητική	-	-	-

Προσοχή: Το αόριστο άρθρο δεν έχει πληθυντικό.

Οριστικό άρθρο

Οι λεξούλες ο, η, το ,οι ,τα που μπαίνουν μπροστά από τα ουσιαστικά για να δείξουν το γένος τους λέγονται οριστικά άρθρα. Τα οριστικά άρθρα δηλώνουν ένα ορισμένο πρόσωπο, ζώο ή πράγμα ή κάτι άλλο γνωστό.Π.χ.: Ο δρόμος είναι στενός. (ο συγκεκριμένος δρόμος)

Κλίση οριστικού άρθρου

Πτώσεις	Ενικός Αριθμός			Πληθυντικός αριθμός
Ονομαστική	ο	η	το	οι	οι	τα
Γενική	του	της	του	των	των	των
Αιτιατική	τον	τη(ν)	το	τους	τις	τα
Κλητική	-	-	-	-	-	-

Προσοχή: η - οι

Βάζουμε "η" όταν μιλάμε για ένα αντικείμενο (πχ: η τσάντα). 
Βάζουμε "οι" όταν μιλάμε για πολλά αντικείμενα (πχ: οι τσάντες, οι δρόμοι).

Προσοχή: της - τις

Βάζουμε "της" όταν μιλάμε για ένα αντικείμενο (πχ: της τσάντας). 
Βάζουμε "τις" όταν μιλάμε για πολλά αντικείμενα (πχ: τις τσάντες).

Προσοχή: Το άρθρο τη(ν) διατηρεί το τελικό -ν όταν η επόμενη λέξη αρχίζει από φωνήεν ή από κ, π, τ, ξ, ψ, μπ, ντ, γκ, τσ, τζ. 
πχ:  την μπάλα - αλλά:  τη ζυγαριά

Προσωπικές Αντωνυμίες

Οι αντωνυμίες που φανερώνουν τα τρία πρόσωπα του λόγου λέγονταιπροσωπικές αντωνυμίες. Τις χρησιμοποιούμε αντί για ονόματα, για να δείξουμε σε ποιον αναφερόμαστε. Π.χ.:

- Ποιον θέλεις; - Εσένα.
Να φύγει αυτός, όχι εγώ!
Με πήρε τηλέφωνο ο Μάρκος.

Ενικός Αριθμός
α’ προσ. β’ προσ. γ’ προσ.	εγώ εσύ αυτός, -ή, -ό	εμένα εσένα αυτού, αυτής, αυτόν,- ήν, -ό	(μου, με) (σου, σε) (τος, τη, το, του, της, τον, την)
Πληθυντικός Αριθμός
α’ προσ. β’ προσ. γ’ προσ.	εμείς εσείς αυτοί, -ές, -α	εμάς εσάς αυτών, αυτούς, αυτές	(μας) (σας) (τοι, τες, τα, τους, τις )

Οι προσωπικές αντωνυμίες σχηματίζουν δύο τύπους: τους δυνατούς και τους αδύνατους. Αδύνατοι είναι αυτοί που βρίσκονται μέσα στις παρενθέσεις (π.χ.: μου, σου, του …). Όλοι οι άλλοι αποτελούν τους δυνατούς τύπους.

Διάκριση Προσωπικών Αντωνυμιών - Οριστικών Άρθρων

Δεν πρέπει να μπερδεύουμε κάποιους τύπους του οριστικού άρθρου με ορισμένους αδύναμους τύπους της προσωπικής αντωνυμίας του γ’ προσώπου. Π.χ.:

Του μίλησες για το θέμα μας; (αντωνυμία) 
Το αποτέλεσμα του αγώνα είναι δίκαιο. (άρθρο)

Για να τα ξεχωρίζουμε πρέπει να θυμόμαστε:

•  Μετά τα άρθρα υπάρχει ουσιαστικό ή επίθετο. (Π.χ.: Πήγε σινεμά μετους φίλους του.)

•  Μετά τις αντωνυμίες (ή πριν) υπάρχει ρήμα.  (Πχ: Τον πρόσταξε να φύγει.)

Πηγή: 8ο δημ. Πετρούπολης

Πηγή: 5ο δημ. Βέροιας

ΑΣΚΗΣΕΙΣ

1. Να βάλετε τα οριστικά άρθρα στις προτάσεις:

__ γάτα  κυνηγάει  __  ποντίκια.

__ νερό __   πηγής  είναι  δροσερό.

__  κούκλες  είναι  __ καλύτερο  παιχνίδι  __  κοριτσιών.

__  Κώστας  και __   Νίτσα  είναι __  καλύτεροι  φίλοι   μου.

2. Να βάλετε  τα  αόριστα άρθρα ένας, μία, ένα:

 Ήρθε  στο  σχολείο  μας  ___   κύριος.

___  φορά κι  έναν  καιρό.

Φώναξε  ___  παιδί  στο  γραφείο.

Με  περιμένει ____  φίλη  μου. 

Εξάσκηση

Πηγή: Ελληνικός πολιτισμός

Πηγή: Τ. Μανωλάκη